vrijdag 3 juli 2015

Griekse chaos ?

De geldschieters blijven volledige terugbetaling van de Griekse leningen eisen. Die eis is (net als bijvoorbeeld die om de BTW te verhogen en de pensioenleeftijd op te trekken bij de al grote werkloosheid in een kwakkelende economie) inderdaad absurd, zoals Tsipras en Varoufakis dat zien. Want als de schuldenlast nu ongezond hoog ("onhoudbaar") wordt geacht, was die dat toen die kredieten verstrekt werden ook al. Het is nogal eenzijdig op vroeger bedrog (geflatteerde cijfers) van de Grieken te wijzen. Banken en kredietbeoordelaars hadden zoiets door moeten prikken. Verder is het, zeker bij de nog altijd historisch lage rente op de kapitaalmarkten, heel normaal dat staatsleningen worden terugbetaald uit een eventueel hogere nieuwe lening met lagere rente- en aflossingsverplichtingen. Zoiets heet in bankjargon "herstructurering" en gebeurt ook vaak genoeg bij bedrijfs- of privékrediet. Maar over herstructurering van de Griekse staatsschuld valt nog altijd niet te praten. De EU-top is nu (in de gordijnen gejaagd door minder diplomatieke uitspraken van de Griekse onderhandelaars ?) bereid de boel te laten klappen. Het zelfs op een Grexit aan te laten komen. Want de inschatting is, dat dat toch niet gebeurt. Riskant spel, ook aan die kant.

Er wordt openlijk gespeculeerd op het uit elkaar vallen van Syriza. Tsipras, en Varoufakis hebben al gezegd dat zij zullen aftreden als het Griekse volk in meerderheid het nog niet helemaal uitonderhandelde "reddingsplan" accepteert zoals het er ligt om maar binnen de EU te mogen (!) blijven. De burgemeesters van twee grote Griekse steden Athene en Thessaloniki sturen daar, net als de EU-top, op aan. Zij raden hun burgers aan om "ja" te stemmen. Want anders zou Griekenland in groter chaos en nog diepere ellende raken. Zij hopen met een nieuwe Griekse regering beter uit de voeten te kunnen. Syriza wordt daarom als een communistenkliek weggezet. Nog erger dan het vroegere extreem-rechtse kolonelsregiem. Het is het helaas in het politieke krachtenveld gebruikelijk geworden gooien met modder naar elkaar. Het volk en de democratie zijn daarbij de grote verliezers.

Of de motieven van de twee Griekse burgemeesters zo zuiver zijn is van hieruit niet te beoordelen. Welke partijkleur hebben zij eigenlijk, spreken die twee wel in het algemeen belang van hun stad of staat ? 
Het is bijzonder riskant en daarmee onverantwoord gedrag om het op een Griekse kabinetscrisis aan te laten komen. Want wie komt dan aan de macht en wat zal er dan de komende maanden van de zo noodzakelijk geachte "hervormingen" terecht komen ?

Opiniepeilingen geven aan dat het erom hangt, of de Grieken in meerderheid "ja" of "nee" zullen stemmen. In beide gevallen zullen toch de onderhandelingen weer geopend moeten worden. Het gaat er dan om om weer echt naar elkaar te willen luisteren en het democratisch proces binnen Europa zo een betere kans te geven. Nu wordt bijna alles van grote afstand (hoe goed bedoeld ook) door ongekozen bestuurders opgelegd. Dat haalt alle vitaliteit uit het europese eenwordingsproces. Het voedt vooral onbegrip en volkswoede. Dat is een heilloze weg die alleen maar meer chaos oplevert. Het is daarom veel beter om elk land wat meer ruimte te geven voor eigen uitwerkingen. Dirigisme met strikt uniforme regelgeving heeft (tenminste voor Europa) zijn tijd gehad.

Naschrift (6 juli 2015)
De Grieken hebben in nog verrassend grote meerderheid (62%) "nee" gestemd.  Het FD kopt daarom vandaag "Grieks 'nee' plaatst Europa voor groot dilemma". Vooral ook (zoals het FD het ziet) omdat Duitsland en Frankrijk (nog) niet op één lijn zitten.

Je kunt het ook anders zien. Het is nu zaak de democratie binnen Europa nieuw leven in te blazen. De tijd van dictaten is voorbij. Het "dilemma" mag ook geen dilemma zijn. Want het is geen kwestie wie er meer gelijk heeft dan de ander, of van een of-of situatie. Het gaat erom creatief nieuwe oplossingen te vinden, boven de zwart-wit schema's te gaan staan. Te verbinden in plaats van te verdelen. Want "verdeel en heers" is een achterhaald en misleidend motto als richtlijn voor ons handelen. Die regel te blijven volgen (in een futiele poging de macht in handen te houden) levert alleen grotere chaos op voor iedereen. Europa verdient een nieuwe -betere- kans.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten