Vertrouwen bij anderen kweek je vooral aan door volgehouden voorbeeldgedrag waarbij woord en daad blijven overeenstemmen. Daarnaast door aan iedereen (!) gepast vertrouwen te geven.
Om daar te komen kunnen "trust building activities", zoals Wikipedia het noemt, helpen. Goed gedrag kun je aanleren door het inslijpen van mooie ervaringen. Bijvoorbeeld door mensen bij elkaar te zetten en die te leren samenwerken in een "bootcamp" of "groepssurvival". Of met "bonding" (het kweken van vaste relaties) door het elkaar (durven) aankijken en aanraken als de situatie daarvoor uitnodigt en dat van de ander ook mag. Of met het bewust zelf opzoeken en koesteren van dingen waarvan je geniet, als tegenwicht van zaken die minder prettig waren in je leven.
Eenzijdigheid, dwang, of overhaasting, werken zeker bij dit soort dingen tegen. Zoiets laat gebrek aan empathie vermoeden en geeft de ander een gevoel van onveiligheid. Dat verstoort de goede sfeer en tast elk begin van vertrouwen aan.
Vertrouwen ontstaat en groeit eigenlijk vanzelf. Als het goed is het hele leven door. Maar alleen onder gunstige voorwaarden.
Het eerst in een gezond gezin. Als vader en moeder een veilige omgeving weten te scheppen. Hun kinderen (als die er mogen komen) ook genoeg ruimte geven om zichzelf te zijn zolang het anderen niet schaadt. Hen zo een evenwichtige persoonlijkheid laten ontwikkelen, met genoeg pit en durf om wat te experimenteren, het leven aan te gaan. Hen ook van harte alle steun geven die ouders hun gewenste kinderen maar kunnen bieden. Daarbij wel maat houden, niet pushen, de lat voor korte termijn doelen te hoog leggen. Dat zou het vertrouwen schaden en het kind ontmoedigen. Idealen (hoop) mogen we (moeten we) wel koesteren en meegeven -voorleven- zover dat menselijk kan. Dat houdt ons in moeilijke situaties overeind en op een vaste koers. Geeft ook genoeg vertrouwen dat het vroeg of laat weer goed komt met ons en deze wereld.
Later in een goed huwelijk of andere gezonde relatie. Waarin (potentiële) partners elkaar ook genoeg ruimte geven voor het maken van eigen keuzes. In elkaar willen blijven investeren. Elkaar waarderen voor wat de ander aan moois en goeds heeft en doet. Elkaar telkens weer uitdagen verder te groeien. Door echt naar de ander te kijken en te luisteren. Door je kwetsbaar op te stellen. Door de eigen emoties te durven tonen zonder de ander te willen beschadigen. Door eventuele meningsverschillen op een rustige manier te willen en durven uitpraten. Daar hoef je allemaal nog geen supermens voor te zijn.
Het laatste is ook voor commerciële relaties het beste recept. Beter dan "nudging" (misschien nog wel goed bedoelde zachte dwang) en (de alleen puur theoretisch ideale) "marktwerking".
Pas als we in gepast vertrouwen durven te gaan leven komen we sterker uit de crisis. Uit elke crisis.
Het is daarom goed dat de commissarissen van de ABN Amro Bank besloten hebben de salarisverhoging van 17% voor de topmensen terug te draaien. Het laat zien dat daar eindelijk iets belangrijks geleerd werd. Namelijk, dat het niet gepast is aan anderen niet te gunnen wat je jezelf wèl gunt. Ook, dat het niet waar en te verkopen is dat de top dat wel verdient en anders weg zou lopen, terwijl het personeel nog altijd op de nullijn gehouden wordt. Waarschijnlijk hebben protesten van het publiek, wegloop van een groep klanten, Kamervragen, en de houding van minister Dijsselbloem, daar stuk voor stuk bij geholpen. Maar toch is het een beter begin voor het naar de beurs brengen van deze bank. Belangen van de veel grotere groep andere stakeholders (werknemers en klanten) zijn minstens even belangrijk als die van een kleine groep topbestuurders en aandeelhouders.
Hier mag het niet bij blijven. Er zal in meer activiteiten voortaan naar een goed evenwicht tussen de belangen van alle partijen gezocht moeten worden. Geld en macht corrumperen wie daar (te) gevoelig voor is, nodigen uit tot graaien. Maar materieel eigen belang mag het gedrag van topmensen niet langer bepalen. Zeker niet bij een bank die we met ons geld overeind gehouden hebben, in totaal al met meer dan € 20 mrd.
Misschien is dit eindelijk voor wie daar nog aan twijfelden dan het bewijs dat de mens op de goede weg is. Met vallen en opstaan leert. Deze wereld voor een volgende generatie beter kan en zal achterlaten. Begin van een nog bescheiden omslag in denken en gedrag waar we op mogen blijven vertrouwen, of op zijn minst hopen. Begin van een nieuw en beter leven. Aan het eind van het leer- en groeiproces van de mens zal dat een nieuw en beter leven voor ons allemaal zijn.
Het is daarom goed dat de commissarissen van de ABN Amro Bank besloten hebben de salarisverhoging van 17% voor de topmensen terug te draaien. Het laat zien dat daar eindelijk iets belangrijks geleerd werd. Namelijk, dat het niet gepast is aan anderen niet te gunnen wat je jezelf wèl gunt. Ook, dat het niet waar en te verkopen is dat de top dat wel verdient en anders weg zou lopen, terwijl het personeel nog altijd op de nullijn gehouden wordt. Waarschijnlijk hebben protesten van het publiek, wegloop van een groep klanten, Kamervragen, en de houding van minister Dijsselbloem, daar stuk voor stuk bij geholpen. Maar toch is het een beter begin voor het naar de beurs brengen van deze bank. Belangen van de veel grotere groep andere stakeholders (werknemers en klanten) zijn minstens even belangrijk als die van een kleine groep topbestuurders en aandeelhouders.
Hier mag het niet bij blijven. Er zal in meer activiteiten voortaan naar een goed evenwicht tussen de belangen van alle partijen gezocht moeten worden. Geld en macht corrumperen wie daar (te) gevoelig voor is, nodigen uit tot graaien. Maar materieel eigen belang mag het gedrag van topmensen niet langer bepalen. Zeker niet bij een bank die we met ons geld overeind gehouden hebben, in totaal al met meer dan € 20 mrd.
Misschien is dit eindelijk voor wie daar nog aan twijfelden dan het bewijs dat de mens op de goede weg is. Met vallen en opstaan leert. Deze wereld voor een volgende generatie beter kan en zal achterlaten. Begin van een nog bescheiden omslag in denken en gedrag waar we op mogen blijven vertrouwen, of op zijn minst hopen. Begin van een nieuw en beter leven. Aan het eind van het leer- en groeiproces van de mens zal dat een nieuw en beter leven voor ons allemaal zijn.
