vrijdag 20 september 2013

Cijfertrucs

Met een paar cijfers valt alles te "bewijzen". Deze week werd bekend dat ouderen er gemiddeld 1,5% op achteruit gaan, jongeren (werkenden) maar 0,5%. Dat werd een eerlijke verdeling van de lasten genoemd, want ouderen zouden gemiddeld meer vermogen hebben dan jongeren. Ook was het inkomen van de oudere er gemiddeld 26% op vooruit gegaan, van mensen jonger dan 65 jaar gemiddeld maar 18%. Dit stond in een pas verschenen rapport. Het "Interdepartementaal Beleidsonderzoek 65+". Het werd door minister Asscher naar de Tweede Kamer gestuurd als onderbouwing voor de Miljoenennota en verder toekomstig beleid. Dit rapport wordt zo misbruikt voor verkeerd (bezuinigings) beleid.

Werken met losse cijfers, en vooral met gemiddelden, is sterk misleidend. Niet elke oudere heeft zo'n soort vermogen. Er is een grote groep jongeren met al meer vermogen.

Het scheve beeld ontstaat doordat de jongere van nu in de regel een veel hoger inkomen heeft dan de oudere. In het rapport dat als onderbouwing wordt gebruikt voor het zwaarder belasten van ouderen spreekt men dan over het "cohorteffect". Simpelweg is het inkomen van ouderen sterker gestegen dan dat van jongeren, omdat de oudsten (meestal met lager inkomen en vermogen) afvallen door sterfte. De groepen veranderen. Het is dus een oneerlijke vergelijking. Zo, zonder nadere informatie gepresenteerd, een cijfertruc.

Een nog misleidender cijfertruc van rapport en minister is, dat in de presentatie alleen groeipercentages worden genoemd. Niet de inkomens zelf. Een huishouden in de leeftijdsgroep 45 - 65 jaar had in 2012 gemiddeld € 39.200 te besteden, een huishouden 65+ maar € 28.200. In 2000 was dit € 30.800 resp. € 20.000. In beide gevallen hadden ouderen minder dan een modaal inkomen. We zouden de conclusie dus evengoed kunnen omdraaien: De ouderen zijn slechter af dan de jongeren van nu. Ook dat roept een sterk vertekend beeld op. Want "de" oudere of "de" jongere bestaat niet. Een kleine groep is beter af, een grote groep nog slechter.

Een gemiddelde of percentage zegt dus niets. Nodig is, de effecten van Rijksbeleid (begrotingsbeleid vooral) beter in kaart te brengen.

Dat de regering al jaren lang geld weghaalt met hogere belastingen en andere maatregelen is slecht beleid. De crisis (begonnen bij de banken waar miljarden werden ingepompt) treft de zwakste groepen het hardst. Mensen met een vaak nog niet eens modaal inkomen en met weinig of geen vermogen. De crisis treft hen vooral bij ziekte en werkloosheid, als een huis "onder water" staat, als een bedrijf over de kop gaat omdat ieder de hand op de knip houdt en banken geen krediet meer geven. Daar zou deze regering veel meer aan moeten doen. Bezuinigen werkt voor ieder van ons averechts. De crisis wordt daardoor verdiept en verlengd. Economen van naam waarschuwen daartegen. Maar deze regering wil nog altijd niet luisteren. Ze is tot nu toe doof en blind voor tegenargumenten.