Grexit ?

We leven in interessante tijden. Vooral het financieel-politiek nieuws wordt deze maand erg boeiend. Een thriller. Zo binnen zo buiten ? Juni is in ons land de maand van het spannende boek.

De EU voert (op ramkoers (?) met de Griekse regering)  een al verloren achterhoedegevecht. Want het is een illusie dat "slikken of stikken" nog zal werken. En als Griekenland werkelijk gedwongen wordt uit te treden is de kans groot dat er meer volgen. Groot Brittannië, Spanje, ... , Nederland ?

Het eerste effect van een eventuele Grexit zal veel mensen tegenvallen en hoogstens een wegebbende rimpeling over de beurzen jagen.
Een Griekse bankrun is volslagen onnodig. Van uitstraling naar banken elders hoeft welbeschouwd ook helemaal geen sprake te zijn. Die angstscenario's kunnen door de papierversnipperaar. Vertrouwen is (zoals bijna altijd in bankzaken geldt) ook hier en nu de sleutel. Laten we eens een zo objectief mogelijke economische analyse maken.

Bij een Grieks "faillissement" (lees betaalstop op staatsschulden) gebeurt er verder weinig of niets, zeker niets engs. Zo'n betaalstop levert tijdwinst voor de Griekse regering op en helpt dat land alleen maar weer gezond te worden. Als Griekenland noodgedwongen zou besluiten haar schulden ook maar voor een relatief klein deel af te stempelen, is er weer genoeg ruimte voor gewone betalingen. Zelfs voor nieuw stimuleringsbeleid. Dat zou heilzaam zijn voor dat land en Europa. Alleen niet voor het hele EU-bestuur en de trojka.

Wat er nu van buiten gezien tussen EU-top en Griekse regering gebeurt lijkt geen grotemensenwerk meer, maar kinderachtig machtsspel. Kijken wie het eerst toegeeft, met de ogen knippert ?

Een land kan niet failliet gaan zoals een bedrijf of een persoon. Dat zou ook te gek zijn. Want zo'n verklaring (die beeldvorming) berust op heel eenzijdig boekhouden en financieel denken. Landen voeren een veel te beknopte boekhouding. Van een koopman uit de 16e eeuw. We hadden toen niets beters. Nu wel, maar we sluiten onze ogen voor een groot stuk van de werkelijkheid. Ga maar na.
Een land kijkt vooral naar de inkomsten en uitgaven. Begroot en werkelijk. Dat zegt niet veel en in elk geval niet genoeg om een land daarmee te kunnen besturen.
Een land is veel rijker. Maar een balans van bezittingen en schulden wordt niet opgemaakt. Dat kan ook niet zo gemakkelijk. Want vooral de bezittingen zijn moeilijk juist en volledig in beeld te krijgen, laat staan goed te waarderen (in geld uit te drukken). Dat gebeurt dan ook maar niet. Op de kapitaalrekening staan de schulden en maar een klein deel van de bezittingen. De tegoeden, vorderingen en andere eigendommen die de Rijksoverheid heeft. Niet die van land en bevolking. Voor een groot deel, maar lang niet alles, is dat trouwens privaat bezit.
Een land bezit veel meer dan we vaak ook maar beseffen. Grondstoffen, hulpbronnen, grond, gebouwen, havens, handelswaar, menselijk vermogen (niet alleen dat wat we met een heel beperkt financieel begrip "kapitaal" noemen). Het is dan ook onzin op grond van een zwaar gebrekkige boekhouding maar te gaan roepen dat een "land" (beter gezegd de Rijksoverheid of de Staat) failliet dreigt te gaan.
Trouwens wat dan nog ? Komen de andere landen dan hun vorderingen innen door een stukje land, een haven, bedrijven, of wat dan ook in bezit te nemen ? Nee, naruurlijk niet. Zo werkt het niet.

We hopen dus maar (en verwachten eigenlijk ook wel) dat men bij de onderhandelingen met Griekenland het hoofd koel houdt. Dat deze topmensen verstand boven het eventueel gekwetste gevoel of zelfbeeld kunnen zetten. Want een dictaat met door de gewraakte trojka opgelegde "hervormingen" zal averechts werken. Het EU-bestuur past, om te overleven, toch zelf wat flexibiliteit. Laat men daar eens goed in de spiegel kijken. Hoe overtuigd men van het eigen gelijk daar ook blijft, waar is de EU-top nu echt mee bezig ? Gaat het om de misschien nog te dikke ikken van deze of gene bestuurder, om de "harde" cijfers, of om ons als europeanen zoveel mogelijk allemaal een betere toekomst te geven ?